قاضی محمد ابراهیم بن غیاث الدین محمد خوزانی
نام پدر: غیاث الدین محمد خوزانی
وفات: 1121 ه.ش،مسموم توسط نادر شاه
مدفن: مقبره آب پخشان اصفهان
عناوین:
از علمای قرن دوازدهم در فقه، اصول و حکمت
قاضی اصفهان
قاضی عسکرنادرشاه
تالیفات:
- امان الحثیث فی درایه الحدیث
- تفسیر آیه و اذا قرئ القران
- تفسیر قرآن
- حواشی بر کتب اربعه
- رساله در تحریم غنا
- رساله در اینکه درهم و دینار مانند هم است یا قیمت در آن معتبر است
- رساله در مشروعیت تلقین میت جهت اطفال و غیره.
شرح حال:
قاضی محمد ابراهیم بن غیاث الدین محمد خوزانی از علمای قرن دوازدهم هجری است. عالم فاضل کامل متبحردر فقه واصول و حکمت بوده است. از شاگردان و مجازین از امیر محمد حسین خاتون آبادی و میر محمد باقر خلیفه سلطانی است، و جمعی کثیر از او اجازه روایت یافته اند.
در فوائد الرضویه (9:1) درباره او گوید: متمهر در اصول و فقه، و حاذق در حکمت و معقول، دقیق الذهن، عمیق الفکر، کامل العلم، شیرین کلام و عذب البیان. در کتاب روضات الجنات (:652) در ضمن شرح حال حاج شیخ محمد [بن محمد زمان] کاشانی از او نامی برده شده است.
اوایل قاضی اصفهان بوده و سپس قاضی عسکر نادرشاه گردید.در سال 1155 ه.ق وبه عبارتی 1160به امر نادرشاه مسموم و در مقبره آب پخشان مدفون گردید.
تذکر: از قرن یازدهم تا اوایل مشروطیت ایران، که موضوع قضاوت مربوط به علمای دین بود، منصب قضاوت در اصفهان بین خاندان های صاحب عنوان، و اولاد محقق سبزواری، و اعقاب شیخ زاهد گیلانی (که به مشایخ بید آباد معروف می باشند) بوده است.
منابع :
اعیان الشیعه ص 339 جلد پنجم
رجال اصفهان، ص144
الاصفهان.421
مهدوی، مصلح الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان اصفهان : گلدسته ، 1383، ص115و116